Month: Մայիսի 2024

Գոյական
Առարկա, երևույթ ցույց տվող բառերը կոչվում են գոյական անուն։

Գոյականը պատասխանում է ի՞նչ, ինչե՞ր, ո՞վ, ովքե՞ր։ Գոյականը ունի երկու թիվ։ Եզակին ցույց է տալիս մեկ առարկա, հոգնակին՝ մեկից ավելի առարկաններ։

Օրինակ՝ սեղան – սեղաններ, մառախուղ – մառախուղներ։

Բացառություն են կազմում մարդ և կին բառերի հոգնակին՝ մարդիկ, կանայք։

Կան անձ և իր ցույց տվող գոյականներ, հատուկ և հասարակ, թանձրացական և վերացական, անհոգնական և անեզական գոյականններ։

Օրինակ՝ ուսուցչուհիներ, քննիչ ( անձ ցույց տվող հասարակ գոյական)

Ռոզի, Աննա ( անձ ցույց տվող հատուկ գոյական)

Ածական
Առարկայի հատկանիշ ցույց տվող բառերը կոչվում են ածական անուն։ Ածականը պատասխանում է ինչպիսի՞ հարցին։

Օրինակ՝ ճերմակ նապաստակ, գեղեցիկ ծաղիկ։

Ածականը ունի համեմատության երեք աստիճան՝ դրական, համեմատական, գերադրական։ Դրական աստիճանը ածականի սովորական ձևն է։

Օրինակ՝ բարձր, խելացի, գեղեցիկ։
Համեմատական աստիճանը կազմվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ավելի, պակաս, քիչ, նվազ բառերը։

Օրինակ՝ ավելի բարձր, քիչ խելացի, ավելի գեղեցիկ։
Գերադրական աստիճանը կազմվում է դրական աստիճանին ավելացնելով ամենա բառը կամ (ա)գույն վերջածանցը։ Ավելի գործածական է ամենա բառով գերադրականը։

Օրինակ՝ ամենաբարձր, ամենախելացի, գեղեցկագույն։
Բայ
Առարկայի գործողություն կամ եղելություն ցույց տվող բառերը կոչվում են բայ։ Բայը պատասխանում է ի՞նչ անել, ի՞նչ լինել հարցերին։

Օրինակ՝ վազել, ուտել, խմել, աճել, ծաղկել, թոշնել։

Բայն ունի 3 ժամանակ ներկա, անցյալ, ապառնի։
Օրինակ՛ նկարում եմ, նկարել եմ, նկարելու եմ։
Բայն ունի երեք դեմք՝ առաջին դեմք (խոսող), երկրորդ դեմք (խոսակից), և երրորդ դեմք (մի այլ անձնավորություն)։
Բայն ունի երկու թիվ՝ եզակի և հոգնակի։
Օրինակ՝ գրում եմ – գրում ենք
Թվական
Առարկայի թիվ կամ թվային կարգ ցույց տվող բառերը կոչվում են թվական անուն։
Թվականը լինում է երկու տեսակ՝ քանակական և դասական։
Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկայի քանակ։
Օրինակ՝ հինգ, տասը, երկու, երեք։
Քանակական թվականները բաժանվում են երեք տեսակի՝ բացարձակ, բաշխական, կոտորակային։ Բացարձակ թվականները ցույց են տալիս առարկայի քանակը ամբողջ թվերով։
Օրինակ՝ քսան, միլիոն, հայրուր։
Բաշխական թվականները կազմվում են ական ածանցով, բացարձակ թվականի կրկնությամբ։
Օրինակ՝ հինգ – հինգ, վեց – վեց, յոթ – յոթ, ութ – ութ
Կոտորակային թվականները հարադիր բարդություններ են, որոնցից առաջինը բացարձակ թվական է, երկրորդը կազմվում է րորդ, երորդ ածանցներով։
Օրինակ՝ մեկ չորրորդ, հինգ հինգերորդ
Դասական թվականները ցույց են տալիս առարկայի թվային կարգը։
Կազմվում են բացարձակ թվականին ավելացնելով րորդ, երորդ ածանցները։
Օրինակ՝ վեցերորդ, տասերորդ, հինգերորդ։
Մակ բայ

Հայ մեծ երգահան Արամ Խաչատրյանը ծնվել է 1903թ. Թիֆլիսում: Նրա անունը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները ծանոթ են բոլորազգերին, դրանք հնչում են ռադիոյով, հեռուստատեսությամբ, կինոֆիլմերում։ Դժվար թե գտնվի մեկը, որ չի լսել Խաչատրյանի «Սուսերով պարը» «Գայանե» բալետից։ Ա. Խաչատրյանի երաժշտական ընդունակությունները նկատվել են շատ վաղ հասակում, սակայն նոտաները նա
սովորել է 19 տարեկանում։ Դա 1922 թվականն էր, երբ ապագա մեծ երաժիշտն ընդունվում է Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական ուսումնարան (թավջութակի դասարան)։ Դրա հետ միաժամանակ նա սովորում է Մոսկվայի համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետում։ Սակայն երաժշտությունն ավելի է գրավում Խաչատրյանին. նա շատ կարճ ժամանակում դառնում է ուսումնարանի լավագույն սաներից մեկը և հնարավորություն ստանում համերգներով հանդես գալու Մոսկվայի կոնսերվատորիայի դահլիճներում։ Շուտով նա ընդունվում է Մոսկվայի պետական կոնսերվատորիա։

«Ինչպես ճանաչեցի Թումանյանին»

Հայրենիքում

​ ​ Հովհանես Թումանյան

Հայաստանի հանրապետություն

Խորհրդային Հայաստան (1920-1991թթ.)

Արշիլ Գորկի

Արամ Խաչատրյան

1.Kate  cooks dinner every  day.

2.Kate  will cook  dinner tomorrow.

3.Kate is cooking dinner now.

4.Kate cooked  dinner yesterday .

5.I don’t eat ice crema every day .

6.i am not it ice cream now.

7.I am not will ice cream  tomorrow.

8.I didn`t eat  ice cream   yesterday.

9.His spends  last summer in the country.

Ստորերկրյա ջրեր: Երկրի ընդերքում գտնվող ջրերը կոչվում են ստո­րերկրյա ջրեր: Ստորերկրյա ջրերը գոյացել են Երկրի մակերևույթից անձրևաջրերի և հալոցքային ջրերի ներծծման և կուտակման հետևանքով^։

Երկրակեղևը կազմող ապարները, ըստ ջուրն իրենց միջով անցկացնե­լու հատկության, բաժանվում են երկու խմբի՝ ջրաթափանց և ջրամերժ:

Ջրաթափանց են այն ապարները, որոնց միջով ջուրը հեշտությամբ անցնում է, օրինակ՝ տուֆը, ավազը և այլն:

Ջրամերժ են այն ապարները, որոնց միջով ջուրը չի ներծծվում: Այդ ա­պարներից են մարմարը, կավը և այլն:

Было ли, не было — жил один бедный мельник.
Носил он рваный тулуп, запылённую мукой
папаху и жил на берегу реки, в своей старой
мельнице. И была у него только завалявшаяся в
золе лепёшка хлеба да кусок сыру.
Пошёл однажды этот мельник на мельницу
открыть воду, возвращается, видит — нет сыра.
В другой раз пошел он закрыть воду, возвращается, видит —
пропала лепёшка.
Кто же это украл? Думает он, думает и на пороге мельницы ставит
капкан. Утром встает, видит — попала в капкан лиса.
— Ага, проклятая воровка, это ты съела сыр и лепёшку, да? Погоди,
я тебе сейчас покажу, как воровать сыр! — говорит мельник, берёт
лом и хочет убить лису.
Лисица просит-умоляет:

— Не убивай меня! Ну что такое кусок сыру? А из-за него ты хочешь
убить меня! Отпусти лучше, я тебе много добра сделаю.
Послушался мельник и отпустил лису. Лиса бежит к мусорной яме
царя той страны, роется там, роется и находит золотую монету.
Бежит лиса к царю и говорит:
— Да продлится жизнь твоя, о царь! Дай мне меру. У царя Чахчаха
есть немного золота, смерим — принесем обратно.
— Кто этот Чахчах? — спрашивает в удивлении царь.
— Ты его не знаешь, Чахчах — очень богатый царь, а я его везир.
Дай меру, отмерим золото — принесём обратно, тогда и узнаешь.
Берёт лиса меру, уносит, суёт в щель золотой, что нашла в мусорной
яме, и вечером приносит меру обратно.
— Уф, — говорит, — мерили, мерили, насилу отмерили.
“Неужели правда, что они этой мерой золото мерили?” — думает
царь.
Встряхивает меру — со звоном выпадает оттуда золотая монета.
На следующий день лиса снова приходит царю:
— У царя Чахчаха есть немного драгоценных камней и жемчуга.
Дайте вашу меру — отмерим принесём обратно.
Берет она меру и уносит. Находит одну жемчужинку, сует её в щель
и вечером снова приносит меру обратно.
— Ох, — говорит, — уморились, пока намерили!
Царь встряхивает меру, выпадает жемчужинка.

Удивляется царь: должно быть, очень богат этот Чахчах — золото,
драгоценности и жемчуг мерой мерит.
Проходит несколько дней. И вот является как-то лиса к царю
свахой.
— Царь Чахчах, — говорит, — задумал жениться и хочет взять в
жёны твою дочь.
Царь радуется, не может нарадоваться.
— Ну, идите, — говорит, — торопитесь, готовьтесь к свадьбе!
В царском дворце бегают, суетятся, готовятся к свадьбе, а лиса
бежит на мельницу. Прибегает, поздравляет мельника:
— Сосватала тебе царскую дочку! Готовься, поедем свадьбу
справлять.
— Вай, пусть рухнет твой дом! Что это ты натворила? — перепугался
мельник.
— Мне ли жениться на царской дочке? Ни жилья у меня нет, ни
одежды. Что мне теперь делать?
— Ты не бойся, положись во всем на меня, — успокаивает его лиса и
бежит обратно к царю.
Вбегает лиса во дворец и поднимает шум:
— Царь Чахчах с большой свитой ехал венчаться. По дороге
вражеские войска напали на него, всех его людей перебили, всё
добро унесли. Сам он спасся, бежал. В ущелье мельница есть, там он
и укрылся, а меня послал обо всем рассказать вам и одежду
принести ему, чтобы он мог приехать, обвенчаться, а потом уж он
отомстит врагу.

Царь тут же приказывает принести всё, что нужно, отдаёт лисе,
посылает с ней множество всадников, чтобы со всеми почестями
доставили будущего зятя во дворец.
Торжественно подъезжают всадники к мельнице и останавливаются
около неё.

Годовая проверочная работа

2.Вставьте подходящие предлоги.

1) Егор сидел рядом co мной. 2) Ты всегда был строг ко мне. 3) Сердце во мне сжалось. 4) Вникните во всё это хорошенько. 5) Все принялись хохотать над  мною. 6) Вспомните во мне. 7) Мелькнуло перед  мною моё детство. 8) Он славился нам  всём округе гостеприимством и радушием. 9) В темноте я больно ушибся  во что-то.

3.Составьте словосочетания:

детск… (детский рисунок, детская комната, детское пальто)

золот… (золотой ключ, золотое кольцо, золотая монета)

горяч… (горачия вода, горячий источник, горячие молоко)

смел… (смелий поступок, смелое решение, смелие мысль)

4.Подберите подходящие слова:
1.Вчера Валера сказал мне, что не хочет ехать в Москву

2. Школьники вошли в класс,  и прозвенел звонок.

3. Я принесла подарок для моего друга.

4.  Кто  из вас хочет ответить на вопрос?

5.  Я хотел бы погаварт  о моем сыне, что он натворил?

6. Я не смагу поднять эту гантель, а ты?

7. На улице ко мне подошел незнакомый  человек и попросил одолжить ему денег.

8. Ты пойдешь гулят после того, как уберешься в своей комнате.

9.  Закат очен  красивый, что хочется на него смотреть на него неотрывно.

5.Составьте словосочетания.

белая лиса ,

высокий человек ,

жёлтое солне,

глупый  ученник,

большое здание ,

красные свети,

холодная ноч,

голубое небо,

красивая ваза,

чёрный  лимузин,

низкая  рипытация,

хорошие наград,

зелёная  трава,

новый велик,